شاعران ایران

      شعرای تبریز : خاقانی شروانی – محمد حسین بهجت تبریزی (شهریار) – پروین اعتصامی – صائب تبریزی – شمس تبریزی – قطران تبریزی – علی نظمی – نصیر پایگذار – عباس بارز – محمد سهرابی – محمدعابد تبریزی – مجیدالدین بیلقانی-

                شاعران ایران : حافظ – سعدی – فردوسی – خیام نیشابوری – عطار نیشابوری – مولوی – دهنوی – بابا افضل کاشانی – ابن یمین – سنایی – بابا طاهر عریان – فائز دشتستانی – فریدون توللی – فریدون مشیری – نظامی گنجوی – فخرالدین اسعد گرگانی – شهریار – پروین اعتصامی – عنصری – فرخی سیستانی – منوچهری – ناصر خسرو – ملک الشعرای بهار – مهرداد اوستا – رودکی – مسعود سعد مسلمان – خاقانی – انوری ایبوردی - سهراب سپهری

     سعدی : سعدی ، که مصلح الدین نام داشت ،در شیراز به دنیا آمد. در کودکی یتیم شد.در همان شهر ، مقدمات علوم را آموخت ، سپس به بغداد رفت و در نظامیه آن جا به تحصیل خود ادامه داد و در علم و حکمت به کمال رسید. مصلح الدین تخلص خود سعدی را از پادشاه زمان خود ،سعد ابن ابوبکر زنگی گرفت. سعدی سال هایی از عمرش را به سیر و سفر در خراسان ،عراق، شام، فلسطین ،حجاز و شمال آفریقا گذراند. و با کوله باری از دانش و تجربه به شیراز بازگشت و تا آخر عمر در زادگاه خود ماند. او یکی از چند شاعر بزرگ زبان فارسی است که هم در نظم و هم در نثر آثار بی نظیری از خود بر جای گذاشته است. سعدی پس از بازگشت به شیراز و بعد از 50 سالگی نخست کتاب سعدی نامه یا همان بوستان را سرود و سپس گلستان را ،به نظم و نثر ،تالیف کرد. گلستان ،که تا چند قرن پس از او همواره کتاب درسی مکتب ها و مدارس ایران بود ،شامل حکایت هایی شیرین و دل انگیزبرای زندگی است. سعدی بیش از 80 سال عمر کرد و در شیراز در گذشت. آرامگاه او سعدیه  نام دارد.

حافظ : خواجه شمس الدین محمد شیرازی ، معروف به حافظ ، در شیراز به دنیا آمد.نزد دانشمندان عصر خود به تحصیل علوم پرداخت و قرآن را حفظ کرد.از این رو ،به حافظ مشهور شد و آن را تخلص خود قرار داد. حافظ در عصر «تیمورلنگ» زندگی می کرد و امیران فارس در آن زمان سلاطین آل مظفر و آل اینجو بودند.حافظ استاد غزل عارفانه است و کسی تاکنون در زبان فارسی به پایه او نرسیده است.اهمیت حافظدر نزد فارسی زبانان  ، به اندازه ای است که با دیوانش فال می گیرند و آرزو های خود را با او در میان می گذارند.او یکی از پنج شار بزرگ زبان فارسی است.حافظ اشعارش را جمع و تدوین نکرد ؛بلکه سال ها پس از درگذشت او شخصی به نام محمد گلنام ،به این کار اقدام کردو پدید آمدن دیوان حافظ ، نتیجه کوشش اوست. مقبره حافظ در حافظیه شیراز است.

      شهریار : سید محمد حسین بَهجت تبریزی  معروف به شهریار در سال اعلام مشروطه در تبریز به دنیا آمد. پدرش از سادات آذربایجان و از حقوق دانان و وکلا دادگستری بود.شهریار کودکی را بیش تر در روستاهای تبریز ،به ویژه روستای آبا و اجدادی خود ،«خوشکناب» سپری کرد و در همان جا هم تحصیلات ابتدایی را گذراند . در 15 سالگی به تهران رفت . در دارالفنون درس خواند و بعد به تحصیل در رشته پزشکی روی آورد؛ولی پیش از آن که مدرکی بگیرد، آن را رها کرد.پس از آن کارمند دولت شد و قسمت زیادی از سال های خدمت خود را در بانک کشاورزی گذراند . شهریار از جوانی شعر می سرود و نخستین مجموعه شعر خود را با مقدمه ملک الشعرای بهار و سعید نفیسی منتشر کرد .و بعد ها هم دیوان کامل او در چهار جلد منتشر شد.در سال 1346،اعضای هیئت امنای دانشگاه تبریز به شهریار عنوان استاد افتخاری دانشکده ادبیات دادند و او بیش از پیش به جامعه شناسانده شد.علاوه بر این ،شعر معروف شهریار با مطلع علی ای همای رحمت نیز در شناساندن او به مردم بسیار موثر بود.منظومه حیدر بابا سلام، که شهریار آن را به زبان آذری سرود یکی از آثار ماندگار او و نخستین منظومه ای است که به زبان مادری مادری سروده است. این شعر در زبان و ادبیات آذری اثری فوق العاده داشت و شهریار را در ترکیه و جمهوری آذربایجان نیز بلند آوازه ساخت.این منظومه ،که در آن تصویری از طبیعت آذربایجان با خاطرات کودکی شاعر از روستای خشکناب گره خورده، به زبان های دیگر نیز ترجمه شده است. شهریار 82 سال عمر کرد ، در تبریز درگذشت و در مقبرة الشعرا به خاک سپرده شد.

 فردوسی : نام او ابوالقاسم بود و در روستا ی باژ توس در خانواده ای از دهگانان به دنیا آمد . مردی دانا ، سخن شناس ، ایران دوست و در شاعری بی نظیر بود .به سرگذشت نیاکان خود وتاریخ گذشته ایران علاقه زیادی داشت .به این سبب ، با استفاده از کتاب شاهنامه ابو منصوری ، که به نثر بود،از 35 سالگی سرودن اثر عظیم خود ،شاهنامه را آغاز کرد و پس از 30سال آن را به پایان رساند.آنگاه آن را به غزنین برد تا به سلطان محمود غزنوی تقدیم کند و از او پاداش بگیرد.اما کتابش مورد توجه قرار نگرفت و سلطان پاداش شایسته ای به او نداد.گفته اند سبب بی اعتنایی سلطان محمود این بود که فردوسی را به رافضی (شیعه) بودن متهم کرده بودند. به علاوه ، او در شاهنامه از ترکان بد گویی کرده و محمود غزنوی نیز ترک بود.فردوسی رنجیده خاطر به توس بازگشت. و اشعاری بر ضد محمود سرود و بر شاهنامه افزود. چند سال بعد ، سلطان محمود که به ارزش شاهنامه پی برده بود ، از کرده خود پشیمان شد و کسانی را به توس فرستاد تا از حکیم ابوالقاسم فردوسی دلجویی کنند و هدایایی به او بدهند. ولی هنگامی که آنان به توس رسیدند جنازه فردوسی را از دروازه شهر به سوی گورستان بیرون می بردند. شاهنامه فردوسی حماسه ملی ایرانیان است. این اثر در دو بخش اساطیری و تاریخی و در قالب داستان سروده شده  و در هر داستان ابیات بسیاری در زمینه دین داری ،اخلاق،ادب و پند گیری از رویداد های جهان آمده است. در سال 1313 شمسی ، جشن هزاره فردوسی در ایران برگزار شد و همان سال بنای آرامگاه فردوسی در توس ،که به دست استاد حسین لرزاده ، معمار توانا ساخته شده بود،پرده برداری شد/.